De eCitaro rijdt bij de eerste bedrijven in reguliere dienst – service is al verzorgd. Het eMobility-serviceconcept omvat naast begeleiding en service voor reserveonderdelen zelfs een referentiewerkplaats en een kwalificeringsprogramma voor hoogspanning. Een van de zwaar tepunten: maximale veiligheid.

E-mobiliteit vergt een compleet nieuwe benadering van openbaar vervoer. Dat geldt ook voor de service. Die ziet zich bij e-mobiliteit geconfronteerd met compleet nieuwe uitdagingen. In het kort: hoogspanning in plaats van olie verversen. Traditionele werkzaamheden rond de verbrandingsmotor, behandeling van uitlaatgassen en de automaat worden vervangen door nieuwe. Het werk van de medewerkers in de werkplaats, hun technische uitrusting en de bedrijfsprocessen veranderen. Tegelijkertijd is de techniek in het voertuig nieuw. Een hele geruststelling dus dat de Mercedes-Benz eCitaro standaard geleverd wordt met vijf jaar garantie op de hoogspanningscomponenten. Het totaalpakket omvat ook onderhoud en reparatie, plus de eventueel noodzakelijke vervanging van componenten in het hoogspanningssysteem.

Het servicemerk OMNIplus neemt de uitdagingen aan met het zelf ontwikkelde eMobility-serviceconcept. Het bestaat uit op elkaar afgestemde afzonderlijke bouwstenen. Vervoersbedrijven kunnen hieruit geschikte bouwstenen kiezen. Dit begint met de klassieke begeleiding van de werkplaats van de klant, gaat verder via werkplaatsdiensten in combinatie met servicecontracten in volledig uitgeruste competentiecentra en eindigt uiteindelijk in het BusDepot Management: Hier voeren medewerkers van OMNIplus overeengekomen werkzaamheden uit, tot en met de complete verzorging van de voertuigen in de eigen werkplaats van de klant.

Voor de eCitaro heeft OMNIplus eServicecontracten op maat ontwikkeld. Het contract eBasic omvat reparaties van het hoogspanningssysteem en de hoogspanningsaccu, bedrijfsmaterialen behalve de acculading en alle onderhoudswerkzaamheden volgens instructie van de fabrikant van het hele voertuig. Bij het servicecontract ePremium wordt dit nog uitgebreid met reparaties van het hele voertuig, inclusief onderhoud en slijtage, plus de voertuigkosten bij pech onderweg. ePremium biedt dus een totaalpakket om absoluut onbezorgd over te stappen naar een vloot met elektrobussen. De servicecontracten hebben maximale beschikbaarheid, planbare kosten en optimaal behoud van waarde als pluspunten. Exploitanten van de eCitaro kunnen op elk gewenst moment een van de twee servicecontracten afsluiten. De tijdsduur en prestaties worden individueel overeengekomen, bijvoorbeeld met extra pakketten als wettelijke onderzoeken.

Bovendien zijn eventuele reserveonderdelen hierbij altijd voorradig. Want ook hier geldt, net als bij elke bus van Mercedes-Benz: als de eCitaro komt, is de OMNIplus Service al ter plaatse.

OMNIplus ondersteunt bedrijven met de voorbeeldig ingerichte OMNIplus referentiewerkplaats in het TrainingsCenter Dortmund. Hier vindt u in eerste instantie informatie over de uitrusting van een werkplaats voor elektrobussen. Maar Dortmund is veel meer dan alleen een showcase. Er wordt hier intensief getraind en gekwalificeerd. Want alleen voorbereide medewerkers mogen volgens wettelijke voorschriften werken in een werkplaats met elektrische voertuigen of met hoogspanning. Een kijkje achter de schermen levert nieuwe inzichten op in de wereld van de e-mobiliteit – afgezien van de gangbare discussies over reikwijdte of formaat van de accu’s.

TrainingsCenter Dortmund, poort 31a: achter een onopvallend rolluik gaat de unieke OMNIplus referentiewerkplaats schuil. Hier leren monteurs hoe ze met hoogspanning en techniek van de eCitaro omgaan. Tenslotte gaat het hierbij om respectabele spanningen tot 750 volt. Dat is drie keer meer dan de spanning van een huishoudelijke stopcontact. 

Kay Volmer is elektricien en automonteur, ervaren technisch trainer en verantwoordelijk voor de veilige omgang met hoogspanning bij OMNIplus. Hij kent alle onderdelen van de eCitaro en hun veiligheidsconcept tot in het kleinste detail. Hij wijst op de noodschakelaar in de cockpit en in het vak voor het oplaadcontact. “Met die schakelaar neem je binnen minder dan een seconde de stadsbus van de stroom.” Volker legt de noodfunctie uit die ervoor zorgt dat de eCitaro bij een eventueel probleem in het hoogspanningssysteem nog weg kan rollen van een kruispunt of een spoorwegovergang. Hij noemt ook de accu’s en kabels die zelfs bij een crash veilig gemonteerd zijn. Hij maakt attent op de reddingskaart met QR-code aan boord van de eCitaro. Die is verbonden met de Safety first: van noodschakelaar tot de bereikbaarheid van de accumodules – bij de trainingen in het Trainingscenter Dortmund staan veiligheidsthema’s voorop. Een kijkje achter de schermen levert nieuwe inzichten in de wereld van e-mobiliteit. 46 Service & aftersales 47 leidraad voor noodsituaties van de bussen met ster, speciaal voor de eCitaro met een hoofdstuk uitgebreid.

Kay Volmer is een wandelend e-woordenboek. Hij weet ook alles van de ECE R100 voor elektrische verkeersmiddelen. Volgens dit voorschrift moeten accubehuizingen 15 minuten bestand zijn tegen een brand. “De accu van de eCitaro bleef zelfs langer dan geëist goed functioneren bij brand”, onderstreept hij niet zonder trots. De accu’s zijn gekeurd en gecertificeerd volgens de voorschiften voor gevaarlijke stoffen. Dankzij testen van de cel, de celmodule, het accupakket en de accugroepen in het voertuig zijn de systemen 4-voudig gekeurd en extreem veilig.

De referentiewerkplaats is een opleidingscentrum voor monteurs van OMNIplus en voor vervoersbedrijven. De basis is een modulair trainingssysteem, telkens afgestemd op de voorschriften in afzonderlijke Europese landen. Speciaal geschoolde coördinatoren voor hoogspanning ondersteunen de informatieoverdracht naar de markt. Het gaat hierbij om gereedschap, processen en procedures – om alle facetten van veiligheid met hoogspanning.

Eurotrainers van OMNIplus verzorgen de trainingen. De voorschriften voor veiligheid bij hoogspanning zijn streng. Een lijst met bedrijfsinstructies in de werkplaats definieert wie welke activiteiten mag uitvoeren en informeert over de risico’s. Niemand mag gewoon binnenstappen in een hal met een elektrobus. Tenzij hij of zij vooraf precies geïnstrueerd is. Nog veel omvangrijker is de inhoud van de trainingen voor monteurs. Met de basismodule kwalificeren zij zich als specialist voor hoogspanningssystemen. Wie vervolgens de vakmodule eCitaro aflegt, kan de elektrobus compleet repareren. Na nog een module mogen specialisten zelfs beschadigde accu’s beoordelen en herstellen.

Natuurlijk kunnen vervoersbedrijven dit werk ook overlaten aan de specialisten van OMNIplus. Zij verzorgen desgewenst onderhoud en reparatie, zelfs in de werkplaats van de klant zelf. Kay Volmer laat de uitrusting zien. Zoals een box voor accumodules met geïntegreerde brandblusinstallatie. “Een lithium-ionen-accu brandt weliswaar niet in de conventionele zin van het woord. Toch eisen de verzekeringen voorzorgsmaatregelen”, legt Kay Volmer uit. “Deze box bespaart ondernemingen een sprinklerinstallatie in de hal.” Slechts een van de vele pragmatische ideeën uit Dortmund.

Na de training kunnen monteurs zelfs versleten celmodules van de accu’s vervangen. Met behulp van warmtebeeldcamera’s zijn defecte modules van buiten herkenbaar. Voor de zekerheid dragen de medewerkers geïsoleerde handschoenen, beschermende bekleding en een helm met vizier – dat beschermt tegen het gevaar van een vlamboog bij kortsluiting. Bij werk aan accu’s onder spanning wordt de zone afgeschermd met een afzetlint.

Nieuwe modules worden in een oplaadbox via een canbusaansluiting met de accu exact op spanning gebracht. Vanaf het serienummer tot aan de positie van de celmodule wordt alles zorgvuldig gedocumenteerd. Kay Volmer geeft ook advies voor mobiele laadapparatuur in de werkplaats voor de eCitaro. Hij presenteert hiervoor een bijpassende kraanbaan en een rolcontainer om de accu’s te vervoeren – tenslotte weegt zo’n accu circa 220 kilogram.

Optimaal is het uitstekende mobiele werkplatform voor het dak. Het maakt het dak van de eCitaro bereikbaar voor chauffeurs, rondom beveiligd met relingen en verschuifbare cassettes die goed aansluiten op de bus. Erkers bieden plaats voor gereedschapwagens of mobiele testapparatuur. Ook een eCitaro moet één keer per jaar service ondergaan. Er hoeft weliswaar geen motorolie ververst te worden, maar op gedefinieerde punten gecontroleerd, bijvoorbeeld de isolatie van de elektrobus moet worden gemeten.

Bij het afscheid bij poort 31a zegt Kay Volmer zelfbewust: “Anderen leveren alleen de bus.” Bij Mercedes-Benz en OMNIplus wordt de eCitaro standaard geleverd met uitgebreide service.