Wat moeten we doen met de oude batterijen uit elektrische bussen? Milieuvriendelijk recyclen of liever een nieuw gebruiksdoel geven? In het kader van een duurzame economische kringloop heeft Daimler Buses meerdere oplossingen paraat.
Het tweede leven van de batterijen van een elektrische bus.
Interview met Julia Stolz, hoofd Product Management and Services, en haar team.
De levenscyclus van een eCitaro is momenteel over de gehele levenscyclus beter dan die van een conventionele bus. De CO2-footprint kan echter nog verder worden geoptimaliseerd. Bijvoorbeeld door de oude batterijen op zinvolle wijze te hergebruiken. Het Mercedes-Benz Omnibus Magazine vroeg drie duurzaamheidsexperts van Daimler Buses hoe dit kan worden bereikt.
De batterijtechniek bepaalt de levenscyclus van een elektrische bus in belangrijke mate mee. Hoe gaat Daimler Buses om met dit thema op het gebied van duurzaamheid?
Julia Stolz: De overstap van dieselbussen naar elektrische bussen is meer dan alleen het vervangen van de aandrijftechniek, het betekent de overstap naar een compleet nieuw systeem. In dit totaalsysteem van elektromobiliteit is de eCitaro weliswaar de centrale bouwsteen. Bij Daimler Buses kiezen we echter voor een totaaloplossing. Voor de baterijen betekent dit concreet dat ze na hun gebruik, hun eerste leven zogezegd, een tweede leven krijgen.
Hebben we het hier over het recyclen van batterijen?
Sarina Bögel: Ook, maar niet primair. We hebben verschillende recyclingprocessen geanalyseerd en beoordeeld, en hebben gecertificeerde partners waarmee we nu al kunnen garanderen dat de oude baterijen van voertuigen worden gerecycled. Daarbij stellen we hoge eisen en hebben we bij Daimler Buses interne normen vastgelegd die verder gaan dan het naleven van wettelijke voorschriften. Hoewel het recyclen van baterijen momenteel mogelijk is vanuit technologisch oogpunt, is het niet altijd de beste oplossing voor de volledige levenscyclus. Daarom streven we primair naar een second life-toepassing voor onze hoogspanningsbatterijen.
De batterijen krijgen dus praktisch een tweede leven?
Paula Rocha Schubert: Precies! Bij een second life-toepassing kunnen de in de batterij aanwezige grondstoffen en materialen langer worden gebruikt. Na het beoogde gebruik in elektrische bussen bedraagt de resterende capaciteit ca. 80 procent. Dat is voor het verdere gebruik in het voertuig weliswaar te weinig, omdat de noodzakelijke actieradius niet meer gegarandeerd is, maar voor gebruik als stationaire opslagoplossing is de capaciteit meer dan voldoende. Vooral de NMC-technologie van de in de eCitaro gebruikte batterijen is ideaal voor een dergelijke second life-toepassing.
Zijn er ook al praktische ervaringen met het gebruik van de batterij als stationaire opslag opgedaan?
Paula Rocha Schubert: De stationaire opslag maakt een balancering van piekbelastingen mogelijk, evenals de continue werking bij storingen van het net en de voorziening van de openbare laadinfrastructuur. De opgeslagen energie van het pilotproject beschikt over een capaciteit van ongeveer 500 kWh en bestaat uit ca. 20 batterijpacks, die voorheen tijdens meer dan duizenden kilometers in de eCitaro voor testritten werden gebruikt. De stationaire opslag maakt terugwinning van energie uit het stadsspoornetwerk mogelijk. Met de zo opgeslagen stroom kunnen dan weer elektrische bussen worden opgeladen.
Julia Stolz: Bij deze second life-toepassing komen we heel dicht bij het doel van een circulaire economie: In het begin worden elektrische bussen als pure lijndiensten ingezet, daarna worden de gebruikte batterijen uit de bussen voor de laadinfrastructuur gebruikt en ten slotte worden de elektrische bussen met de in deze batterijen opgeslagen stroom opgeladen. Deze manier van batterijgebruik gedurende de gehele levenscyclus is vanuit ecologisch en economisch oogpunt zinvol.
‘Bij de second life-toepassing komen we heel dicht bij het doel van een circulaire economie.’
Welke andere toepassingsmogelijkheden zijn er nog voor de batterijen uit een eCitaro in de vorm van zo'n second life-toepassing?
Paula Rocha Schubert: Oude batterijen van de eCitaro kunnen bijvoorbeeld als tussenopslag van wind- of zonneparken worden gebruikt, en dit willen we in het kader van een verdere samenwerking realiseren. Bij dit project wordt een nieuwe vorm van stationaire opslag gebruikt. Het doel is piekbelastingen in het elektriciteitsverbruik of de elektriciteitsopwekking op te vangen door middel van zogenaamde "peak shaving".
‘Op dit gebied zijn we pionierswerk aan het doen.’
Hier zijn in de toekomst dus heel veel toepassingen denkbaar?
Paula Rocha Schubert: De technische ontwikkeling verloopt hier razendsnel en ik ben ervan overtuigd dat we nog veel meer toepassingsmogelijkheden voor second life-toepassingen zullen zien. Op dit gebied doen we pionierswerk, wat het geheel natuurlijk heel spannend maakt. Bovendien hebben we te maken met een zeer snel veranderende wereld op het gebied van elektromobiliteit.
Sarina Bögel: Daarom willen we ons bij Daimler Buses niet vastleggen op slechts één optie voor verder gebruik of hergebruik. Ons doel is om snel te kunnen reageren op veranderingen in de markt en de beschikbaarheid van de verschillende technologieën. Waarbij bij elke nieuwe techniek natuurlijk ook de voordelen voor de klant centraal moeten staan.
‘Bij elke nieuwe techniek moeten natuurlijk ook altijd de voordelen voor de klant centraal staan.’
Hoe ziet de verdere toekomst van Daimler Buses eruit?
Julia Stolz: Bij de elektrificatie kijken we naar de elektrische bus en al zijn componenten, alsmede de volledige levenscyclus. Dit gaat van de betere bruikbaarheid van regeneratieve stroombronnen, de exploitatie van de elektrische bussen, het gebruik van fotovoltaïsche installaties in depots, een intelligent laadbeheer en de second life-oplossing tot de recycling van batterijen. Deze kringloop maakt van de elektrische bus een echte kampioen op het gebied van ecologie en efficiëntie.