Stefan Kalt lijkt tevreden. De directeur van de Regionale Vervoersmaatschappij Baden-Wettingen (RVBW) staat ontspannen in het depot en praat met zijn gasten. Achter hem wordt een eCitaro elektrische bus opgeladen. De temperaturen liggen onder het vriespunt, maar de zon schijnt over Wettingen op deze feestelijke decemberdag.

De volledig elektrische stadsbus van Mercedes-Benz op het bedrijfsterrein van de RVBW maakt deel uit van een megaproject dat Daimler Buses sinds maart 2022 intensief voorbereidt, ontwikkelt en uitvoert voor het Zwitserse vervoersbedrijf met de hulp van deskundige partners. Het bijzondere daaraan: Daimler Buses levert niet alleen tien eCitaro Solo, maar was als hoofdaannemer ook verantwoordelijk voor het gehele eMobility-systeem inclusief stroomvoorziening, laadmanagement en ombouwmaatregelen.

Vandaag vindt bij de RVBW de totale oplevering plaats – waar alle projectdeelnemers naartoe zijn gekomen. "Het is indrukwekkend hoe iedereen heeft samengewerkt om dit succes te bereiken", benadrukt Stefan Kalt die tegelijkertijd spreekt over een "extreem belangrijk project voor de RVBW".

"Het RVBW-project is een echte mijlpaal voor de overstap naar elektromobiliteit in Zwitserland", vindt ook Marcel Wolf. De Tender Manager bij Daimler Buses Zwitserland was waar alle elementen samenkwamen. Als projectmanager coördineerde Wolf de samenwerking tussen de fabrikant van de laders en de aanbieder van laadmanagement in het RVBW-project. Of zoals Marcel Wolf het zegt: "er staat maar één kapitein achter het roer."

Coördinatie is een van de woorden die je vaak hoort op deze dag. Maar hoe zag dat er in de praktijk uit? Wolf fungeerde als centraal aanspreekpunt voor de RVBW voor alle onderdelen van dit totaalsysteem inzake e-mobiliteit. Het voordeel: Het vervoersbedrijf hoefde niet individueel contact op te nemen met de verschillende dienstverleners met vragen, één telefoontje was genoeg.

En er waren veel vragen in de loop van het project, zoals Werner Fischer, hoofd techniek bij de RVBW, bevestigt. Voor het regionale vervoersbedrijf van Baden-Wettingen moest namelijk een hele reeks specifieke uitdagingen worden opgelost.

Fischer vertelt lachend dat ze tijdens hun intensieve samenwerking met Daimler Buses hebben geleerd wat de afkorting KSW betekent: speciale wens van klant. "Ik was onder de indruk van de manier waarop Daimler Buses op individuele vereisten heeft ingespeeld en de uitdagingen die zich voordeden professioneel heeft opgelost", prees Fischer, "vooral gezien het grote aantal mensen dat bij dit project betrokken was."

Niet alle spelers waren immers altijd ter plaatse, maar moesten digitaal verbonden worden. In totaal waren 20 mensen betrokken bij het project, waarvan de samenwerking werd gecoördineerd door Daimler Buses.

De RVBW heeft gekozen voor een strategie waarbij in het depot wordt geladen. De oplaadinfrastructuur die hiervoor nodig was, werd geleverd door de Zwitserse leverancier Furrer+Frey. De elektrische bussen worden opgeladen via een hoogspanningscontactrail op het voertuig, gecombineerd met een stroomafnemer van bovenaf. Werner Fischer wijst naar boven, waar de technologie van Furrer+Frey duidelijk zichtbaar is onder het dak van de voertuighal.

"Laden met een stroomafnemer biedt veel voordelen", legt Mathis Noisternig, de verantwoordelijke projectmanager bij Furrer+Frey, uit. "Alle elektronica is in één apparaat geïntegreerd. Het bespaart ruimte en alles ziet er schoon en netjes uit." Met deze technologie kost het de chauffeur aanzienlijk minder moeite om het laadproces te starten. Zo hoeft slechts op één toets te worden gedrukt en hoeft de omslachtige stekker niet meer te worden ingestoken.

De communicatie tussen voertuig en centrale verloopt volledig via een beveiligd netwerk. De voertuiggegevens worden in een beveiligde cloud opgeslagen. Dit is waar de leverancier van de software voor laadmanagement om de hoek komt kijken. In het geval van de RVBW is dat IVU Traffic Technologies, een beproefde eMobility-partner van Daimler Buses.

"Bij de RVBW hebben we samen met Daimler Buses een volledig nieuwe technische oplossing voor preconditionering geïmplementeerd, die nog nooit eerder in deze vorm ergens ter wereld is vertoond", legt Matthias Feldmann, projectingenieur bij IVU Traffic Technologies Zwitserland, uit. Een vervangende interface van OMNIplus ON stuurt het preconditioneringscommando van IVU rechtstreeks naar het voertuig. Feldmann staat op de chauffeurswerkplek van de eCitaro en wijst naar het display, dat op dat moment de actuele laadtoestand weergeeft.

De communicatie tussen bus en stroomvoorziening via WLAN biedt veel voordelen, maar is anderzijds ook kwetsbaar vanwege enkele storingsvariabelen. Als praktische oplossing zijn daarom zogenaamde RFID-tags op het voertuig aangebracht. "Daardoor wordt voorkomen dat een bus op de linker rijbaan met de stroomafnemer op de rechter rijbaan in verbinding komt en zo een gevaarlijke situatie kan veroorzaken", legt Wolf uit.

Wanneer de eCitaro met volledig opgeladen batterijen aan boord uiteindelijk met een rustig zoemend geluid de hal uitrijdt naar de zonovergoten binnenplaats, hangt er bijna iets magisch in de lucht. Maar de weg naar een succesvolle voltooiing van het project was allesbehalve magisch. Om ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt in de dagelijkse werking van de RVBW, werden vooraf uitgebreide tests uitgevoerd en werd een grote verscheidenheid aan probleemscenario's doorlopen.

"Met ons demonstratievoertuig en een voertuig van een externe klant zijn we in de zomer van 2023 twee weken intensief gaan testen", zegt Marcel Wolf. De tests werden uitgevoerd in overeenstemming met de OppCharge datacommunicatiestandaard, die een soepele communicatie tussen het voertuig en de oplader garandeert. Het gestandaardiseerde toepassingsprotocol OCPP (Open Charge Point Protocol) wordt gebruikt voor de datacommunicatie tussen de oplader en de backend van IVU. "We hebben zolang geoptimaliseerd tot alles perfect was," herinnert Matthias Feldmann zich.

"Er zit veel knowhow in dit project," bevestigt RVBW-directeur Stefan Kalt, terwijl hij alle gasten in de behaaglijk warme, voorgeconditioneerde bus zwaait voor de afsluitende rit. En alsof het dit bevestigt, blijft de zon aan de Zwitserse hemel schijnen terwijl de eCitaro over de wegen naar de heuvels van Wettingen glijdt.